'Ze moet weten dat ze er mag zijn met al haar emoties'
Interview | Verhaal van een pleegmoeder
Na de dood van haar dochter Emma voelde Ellen heel sterk: ik wil niet kinderloos blijven. Ik heb nog veel te veel liefde om te geven. Nu zorgt zij alweer bijna drie jaar voor een pleegdochter samen met haar man Arjan. Openhartig vertelt Ellen hoe haar verleden haar heeft gevormd en heeft gemaakt tot de pleegmoeder die ze nu is.
Wie het huis van Ellen en Arjan binnenkomt, ziet meteen: deze mensen houden van kinderen. In hun knusse woonkamer kijk je je ogen uit. Bakken met knutselspulletjes en met speelgoed in de kast, gipsenhandjes en foto’s aan de muur. Er zijn vaak kinderen over de vloer, want naast pleegmoeder is Ellen ook gastouder.
Het leven is voor Ellen niet altijd gemakkelijk geweest. Zij wordt geboren met een hartafwijking en is erg gepest op school. ‘Op mijn eenentwintigste ben ik geopereerd aan mijn hart. Daar was ik heel blij om hoor,’ zegt ze lachend ‘want anders had ik de dertig niet gehaald. Daarna dacht ik echt, na zoveel ellende, gaat het nu vast over rozen.’ Maar helaas loopt het anders. Na een ivf-traject wordt hun dochter Emma geboren met een ernstige hartafwijking. Na een reeks operaties overlijdt ze op vierenhalfjarige leeftijd. ‘Dat is echt het allerergste dat ik ooit heb meegemaakt.’
Door Emma heb ik geleerd met de dag te leven
‘Al die ellende heeft me heel flexibel gemaakt en dat helpt me als pleegouder. Door Emma, heb ik geleerd om met de dag te leven. En dat het helemaal niet om grote zaken gaat zoals een dagje pretpark gaan maar juist om de kleine dingen. Samen dingen doen. Boekjes lezen, knutselen of nageltjes lakken. Ik kan uren met onze pleegdochter op de bank zitten. Opvoeden is voelen en afstemmen. Ik denk altijd: wat is er op dit moment het belangrijkst? Als ik bijvoorbeeld sta te koken, laat ik rustig alles vallen om haar op schoot te nemen als zij dat nodig heeft. Dan kunnen we zo een uur samen wiegen. Dan bel ik Arjan en zeg: regel jij het eten maar want het is mij niet gelukt.’
Een kind hoeft niet van mezelf te zijn om van te houden
Ellen en haar man hebben in eerste instantie ook adoptie overwogen. Ze hebben zelfs de hele procedure succesvol doorlopen maar uiteindelijk om allerlei redenen gekozen voor pleegzorg. En daar heeft ze geen spijt van. ‘Een kind hoeft helemaal niet van mezelf te zijn om van te houden. Ik ben blij dat we deze keuze hebben gemaakt. Als pleegouder krijg je van alle kanten hulp. Het is heel fijn dat we altijd terug kunnen vallen op de pleegzorgbegeleider als we het even niet meer weten.’
Ik dacht echt dat ze uit de hemel was komen vallen
‘Ik weet nog de eerste keer dat ik haar zag. Ze zat in een ander pleeggezin toen wij gingen kennismaken. Ik zag een klein blond poppetje van vier jaar oud. Ik ben naast haar gaan zitten en begonnen met kletsen. Die eerste weken bij ons, gedroeg ze zich voorbeeldig. Ik dacht echt dat ze uit de hemel was komen vallen. Later heb ik begrepen dat dat vaak zo gaat bij pleegkinderen. Maar daarna was ze behoorlijk pittig. Kon ontploffen als een kleine vulkaan. Daar moet je wel tegen kunnen.’
Het is belangrijk dat ze weet waar ze vandaan komt
‘Voor pleegkinderen is het extra belangrijk dat ze weten waar ze vandaan komen. Daarom hou ik een boek bij met foto’s en verhalen. Haar vorige pleegouders waren daar al mee begonnen. Omdat ze zo geïnteresseerd was in het babyboek van Emma, heb ik er samen met haar ook één gemaakt met haar eigen babyfoto’s. Zij heeft zelf leuke plaatjes uitgezocht en die heb ik erin getekend. Over emoties werken we soms samen in een smoeltjesschrift.Daarin kan ze tekenen wat ze voelt. Ik vind dat ze moet weten dat ze er mag zijn, met al haar emoties.’
Eigenlijk hadden we geen idee waar we aan begonnen
‘Ondanks de training die we hebben gevolgd om ons voor te bereiden op het pleegouderschap, hadden we eigenlijk geen idee waar we aan begonnen. Het is een grote verantwoordelijkheid maar het heeft mijn leven alleen maar mooier gemaakt. Aan anderen die het overwegen zou ik willen zeggen: je moet openstaan om te leren en je de vraag stellen: wat vind ik ervan dat er iemand van een organisatie met me meekijkt hoe ik het doe? En je hebt altijd te maken met de naaste familie van het kind. Die mensen zijn zo belangrijk en een deel van haar identiteit. Er zijn pleegouders die het alleen doen. Dat vind ik knap. Ik ben blij dat ik het samen met Arjan doe. Wij vullen elkaar goed aan en hebben hetzelfde sarcastische gevoel voor humor. Dat helpt. Ik heb veel respect voor mensen die het in hun eentje doen.’
Al breekt ze de tent af, ze blijft bij ons
‘Soms is het behoorlijk pittig maar ik heb nooit gedacht: ik stop ermee. Natuurlijk heb ik weleens getwijfeld aan mezelf. Bijvoorbeeld toen ik een keer zo boos op haar was dat ik dacht, kan ik dit wel aan? Maar samen kunnen we heel veel aan. We zeggen weleens tegen elkaar als ze op bed ligt, al breekt ze de tent af, ze blijft bij ons!’
Omwille van de privacy, zijn namen soms gefingeerd en enkele essentiële kenmerken aangepast.
Foto: ©Cardea
N.B. Er zijn verschillende vormen van pleegzorg. Meestal is een plaatsing tijdelijk. De situatie in dit gezin is uniek. Het meisje mag bij Ellen en Arjan blijven wonen tot ze volwassen is.
